TOPICS
(c)image: M HKA
Σε κείμενό του, ο Νίκος Μπάικας σημειώνει: «Πολλές φορές όταν κοιτάζω έναν πίνακα σκέπτομαι πως το κάτω όριό του, δηλαδή η μία από τις τέσσερις πλευρές του, προσδιορίζει τη στάθμη του νερού, τη στάθμη μιας θάλασσας. Έτσι, η λειτουργία της όρασης ταυτίζεται με τη λειτουργία της αναπνοής.»
Με ανάλογη αγωνία, σαν να ήταν ζήτημα επιβίωσης σε έναν κόσμο που κατακλύζεται από τεχνικές εικόνες πρόσφορες για αναπαραγωγή, και μέσα από το ίδιο του το έργο, ο Νίκος Μπάικας υπερασπίζεται το μεγαλείο της ζωγραφικής εικόνας. Ο ίδιος ο καλλιτέχνης, σαν αλχημιστής της εικόνας, θέτει ερωτήματα που δεν μπορούν να απαντηθούν μέσα από άλλες λογικές διεργασίες, όπως οι νόμοι της φυσικής, παρά μόνο μέσα από τη λογική κάθε εικόνας, την οποία εκφράζει συστηματικά και αξιωματικά ως γενική αλήθεια.
Το σχέδιο του Νίκου Μπάικα, που δωρίθηκε από τον Μπαρτ Ντε Μπάερ στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης με αφορμή την έκθεση Κρίσιμοι διάλογοι: Αθήνα – Αμβέρσα, μπορεί να γίνει αντιληπτό μόνο μέσα από άμεση θέαση, καθώς το πλήθος σχεδιαστικών τεχνασμάτων που συνθέτουν την εικόνα είναι πρακτικά αδύνατο να αναπαραχθούν μέσω της τεχνολογίας. Ο θεατής, ανάμεσα στις διαφορετικές διαβαθμίσεις του μαύρου και στο ανάγλυφο του χαρτιού, θα διακρίνει μια αινιγματική απεικόνιση διαφορετικών ενεργειών: το υγρό που κυλάει από ένα δοχείο και η στερεά ύλη που καρφώνεται με ένα σφυρί σε μια άλλη επιφάνεια, δηλαδή δυο διαφορετικά συμβάντα με διαφορετικά φυσικά χαρακτηριστικά, αποτυπώνονται στο χαρτί με τον ίδιο τρόπο.
— Σταμάτης Σχιζάκης